68 lat temu wystrzelono pierwszą sondę kosmiczną – Sputnik I

68 lat temu

4 października 1957 roku Związek Radziecki wyniósł na orbitę okołoziemską pierwszą sztuczną sondę kosmiczną.

Początek ery kosmicznej

Sonda Sputnik I miała kształt kuli o średnicy 58 centymetrów i ważyła 83,6 kilograma. Do kuli przymocowano cztery długie anteny. Sygnał radiowy satelity nadawano w dwóch częstotliwościach, co umożliwiało śledzenie go na całym świecie. Lot trwał 92 dni, a satelita okrążył Ziemię ponad 1400 razy. Anteny przekazywały charakterystyczne sygnały, które odbierały zarówno profesjonalne stacje, jak i amatorzy. Sygnał radiowy miał prostą konstrukcję, ale dostarczał cennych informacji o stanie jonosfery.

Technika i organizacja

Do wyniesienia satelity użyto rakiety R-7, opracowanej pierwotnie jako międzykontynentalny pocisk balistyczny. Konstrukcja rakiety umożliwiała udźwig nieco ponad 500 kilogramów na niską orbitę. Sputnik I nie posiadał przyrządów badawczych poza radiem i czujnikami temperatury. Naukowcy dzięki danym ustalili, jak materiały znoszą warunki próżni i promieniowania. Zastosowana kula wykonana była z polerowanego stopu aluminium. Wnętrze sondy wypełniał azot pod ciśnieniem. System hermetyczny pozwalał badać szczelność i rejestrować zmiany w czasie lotu. Po utracie energii baterii sygnał radiowy ucichł. Sam obiekt pozostał na orbicie do 4 stycznia 1958 roku, kiedy spłonął w atmosferze.

Ciekawostki i następstwa

Sputnik I wywołał duże poruszenie w opinii publicznej. W wielu krajach amatorzy nasłuchiwali sygnału na prostych odbiornikach radiowych. Czasopisma zamieszczały tabele z godzinami przelotów, a ludzie obserwowali satelitę gołym okiem lub przez lornetki. Konstruktor główny, Siergiej Korolow, kierował całym projektem w tajemnicy, ponieważ jego nazwisko długo nie pojawiało się w oficjalnych publikacjach. Sputnik I zapoczątkował intensywny rozwój techniki satelitarnej. Wkrótce potem ZSRR wysłał na orbitę Sputnik II z psem Łajką. Pierwszy satelita ważył niewiele, ale dowiódł możliwości rakiet międzykontynentalnych. W wielu państwach uczelnie i szkoły zaczęły rozwijać programy techniczne związane z elektroniką i radiem. Wydarzenie to uruchomiło nową rywalizację technologiczną, która objęła wiele dziedzin. Satelita o prostej budowie stał się symbolem nowej epoki badań kosmosu.