515 lat temu Florian Ungler założył pierwszą w Polsce drukarnię

515 lat temu

25 lipca 1510 roku Florian Ungler, pochodzący z Bawarii drukarz, założył w Krakowie pierwszą w Polsce stałą drukarnię. Kraków, jako ówczesna stolica i centrum intelektualne, był idealnym miejscem na taką inicjatywę. W tym czasie działał tam Uniwersytet Jagielloński, a środowisko naukowe było otwarte na nowinki technologiczne. Wynalazek druku, który pojawił się w Europie niespełna 70 lat wcześniej, zaczął zmieniać sposób przekazywania wiedzy.

Ungler przybył do Krakowa prawdopodobnie w końcu XV wieku. Początkowo współpracował z drukarzem Janem Hallerem. Z czasem usamodzielnił się i rozpoczął własną działalność.

Działalność oficyny i pierwsze publikacje

Oficyna Unglera mieściła się przy ul. Grodzkiej w Krakowie. Już w pierwszym roku działalności wydrukowano tam kilka znaczących pozycji. Jedną z najważniejszych publikacji był Introductio in Ptolomei Cosmographiam – podręcznik do geografii z mapami. W 1513 roku Ungler wydał Ortografię polską Stanisława Zaborowskiego – pierwszą próbę uporządkowania zasad pisowni języka polskiego. W tym samym roku opublikował też Raj duszny – modlitewnik, będący pierwszą książką wydrukowaną w całości po polsku.

Ungler drukował teksty religijne, prawnicze, naukowe i literackie. Jego publikacje charakteryzowały się wysoką jakością typograficzną i estetyką. Stosował ozdobne inicjały i ilustracje drzeworytowe. Używał czcionek gotyckich i łacińskich, a później także cyrylicy. Oficyna Unglera odegrała ogromną rolę w popularyzacji książek w języku polskim.

Rozwój drukarstwa w Polsce

Florian Ungler był nie tylko drukarzem, ale również wydawcą i przedsiębiorcą. Zatrudniał zecerów, rytowników, korektorów i uczniów. Jego drukarnia działała do 1536 roku, a potem kontynuowali ją jego współpracownicy. Oficyna przeszła do historii jako jedna z najważniejszych w dziejach polskiego drukarstwa renesansowego.

Drukarnia Unglera zapoczątkowała rozwój polskiego rynku wydawniczego. W ślad za nim pojawili się kolejni drukarze: Marek Szarffenberg, Jan Haller czy Maciej Wirzbięta. W ciągu kilku dekad Kraków stał się ważnym centrum edytorskim Europy Środkowej. Ungler jako pierwszy pokazał, że można łączyć rzemiosło drukarskie z kulturą narodową.

Jego działalność przyczyniła się do wzrostu czytelnictwa, rozwoju edukacji oraz upowszechnienia języka polskiego. Zyskał uznanie jako jeden z pionierów kultury druku w Polsce. Drukarnia Unglera to symbol przełomu – od kultury rękopisu do ery druku. Jego dzieło przetrwało wieki i jest dziś częścią polskiego dziedzictwa kulturowego.