225 rocznica powstania Towarzystwa Przyjaciół Nauk

225 lat temu

1 listopada 1800 roku w Warszawie zostało założone Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Tego dnia zebrała się grupa uczonych w Pałacu Kazimierzowskim. Uczestnicy chcieli stworzyć instytucję na wzór towarzystw naukowych Europy. Pierwszym prezesem został Stanisław Staszic. Towarzystwo miało wspierać badania i edukację. Członkowie spotykali się regularnie. Opracowali statut i zasady działalności. Każdy z członków miał obowiązek wygłaszać odczyty. Uczestnicy tworzyli też biblioteczkę. Organizacja szybko zdobyła uznanie w kraju.

Działalność i inicjatywy

Towarzystwo gromadziło rękopisy i starodruki. Zajmowało się także publikacją rozpraw naukowych. Członkowie prowadzili badania z różnych dziedzin. Interesowali się historią, językoznawstwem i przyrodą. Prowadzili obserwacje meteorologiczne. Opisywali zabytki i miejsca historyczne. Wspierali rozwój szkolnictwa. Wydawali własne „Roczniki”. Biblioteka Towarzystwa szybko rosła. W jej zbiorach znalazły się mapy, atlasy i dzieła obcych uczonych. Zgromadzone eksponaty stworzyły podwaliny muzealnych kolekcji.

Ciekawostki i znaczenie spotkań

Członkowie Towarzystwa nosili specjalne medale pamiątkowe. Do organizacji należeli m.in. Julian Ursyn Niemcewicz i Samuel Bogumił Linde. Uczestnicy dbali o staranną dokumentację prac. Spotkania odbywały się w ustalonych dniach tygodnia. Bibliotekę udostępniano członkom oraz gościom. W salach Towarzystwa znajdowały się gabloty z minerałami. Kolekcje przyciągały warszawskich uczniów. Członkowie prowadzili także badania nad językiem polskim. Linde przygotował tam słownik języka polskiego. Towarzystwo stało się miejscem wymiany myśli. Jego powstanie wpisywało się w szerszy nurt odrodzenia nauki w Polsce.