Zapraszamy na jesienną edycję Targów Pracy NETWORKPOWER, które odbędą się 16 października 2025 roku na Politechnice Rzeszowskiej (godz. 9:00-15:00).

Więcej informacji na stronie organizatora Networkpower 2025.

Zapraszamy na 19’ edycję jesiennych INŻYNIERSKICH TARGÓW PRACY I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI w Politechnice Śląskiej.

Wydarzenie dedykowane jest kandydatom wywodzącym się ze środowiska akademickiego –  studentom, absolwentom i pracownikom naukowym Politechniki Śląskiej oraz innych uczelni wyższych, a także uczniom szkół średnich podejmującym decyzje o wyborze ścieżki edukacyjnej i zawodowej.

To też doskonała okazja do nawiązania kontaktu Pracodawców i organizacji z potencjalnymi kandydatami do pracy a także osobami zainteresowanymi prowadzeniem własnej działalności biznesowej. Targi to również idealne miejsce do uzyskania informacji o możliwościach udziału w aktywnościach podnoszących kompetencje społeczne i zawodowe – oczekiwane i doceniane przez współczesny rynek pracy.

Targi odbędą się 20 października 2025 r. w godz. 9.00 – 15.00 w Hali “Nowa” Ośrodka Sportu Politechniki Śląskiej przy ul. Kaszubskiej 28 w Gliwicach

Więcej informacji na stronie: https://events.polsl.pl/targipracy/

Biuro Karier Politechniki Krakowskiej zaprasza studentów i absolwentów na Inżynierskie Targi Pracy 2025 Politechniki Krakowskiej!

Szukasz pracy, praktyk albo stażu? Przyjdź 23 października (czwartek), godz. 10:00–15:00 do Centrum Sportu i Rekreacji PK (ul. Kamienna 17) i spotkaj się z Pracodawcami.

Podczas wydarzenia:

• porozmawiasz z przedstawicielami i rekruterami firm,
• sprawdzisz aktualne oferty pracy, praktyk i staży,
• skonsultujesz swoje CV w Strefie Doradztwa,
• spróbujesz swoich sił w rozmowach kwalifikacyjnych w Strefie Speed Recruitment.

Więcej informacji na stronie organizatora: Biura Karier Politechniki Krakowskiej.

Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej wraz z Fundacją Manus zapraszają do udziału w jesiennej edycji Akademickich Targów Pracy, które odbędą się w formie stacjonarnej w budynku C-13 przy Wyb. S. Wyspiańskiego 23-25 we Wrocławiu.

Targi odbędą się w dniu 28 października 2025 r. w godzinach: 9.00 – 15.00

Więcej informacji znajdziesz na stronie: akademickietargipracy.pl

62 lata temu

30 października 1963 roku pierwsze Lamborghini zjeżdża z linii produkcyjnej.

Początki firmy Automobili Lamborghini

Włoch Ferruccio Lamborghini był przedsiębiorcą, który dorobił się majątku na produkcji ciągników rolniczych. Po II wojnie światowej założył firmę Lamborghini Trattori, która szybko zdobyła pozycję w sektorze rolniczym. Lamborghini był miłośnikiem samochodów sportowych i właścicielem m.in. Ferrari. Niezadowolony z jakości i obsługi serwisowej Ferrari, postanowił stworzyć konkurencyjną markę.

W maju 1963 roku założył w Sant'Agata Bolognese firmę Automobili Lamborghini S.p.A. Zatrudnił utalentowanych inżynierów, w tym Giampaola Dallarę i Franco Scaglionego. Zespół miał za zadanie stworzyć samochód, który dorówna lub przewyższy Ferrari. W bardzo krótkim czasie powstał pierwszy prototyp – Lamborghini 350 GTV. Projekt wzbudził zainteresowanie, ale wymagał modyfikacji przed produkcją seryjną.

Produkcja pierwszego modelu Lamborghini

Zmodyfikowany model nazwano Lamborghini 350 GT. Posiadał 3,5-litrowy silnik V12 zaprojektowany przez Giotta Bizzarriniego. Silnik ten rozwijał moc około 280 koni mechanicznych. Auto miało nowoczesne, eleganckie nadwozie zaprojektowane przez firmę Touring z Mediolanu. Lamborghini 350 GT wyróżniał się wysoką jakością wykonania i komfortem jazdy.

30 października 1963 roku pierwszy egzemplarz tego modelu zjechał z linii montażowej. Był to symboliczny moment – początek nowej marki samochodów luksusowych i sportowych. W ciągu następnych miesięcy rozpoczęto seryjną produkcję, która trwała do 1966 roku. Wyprodukowano 120 egzemplarzy 350 GT. Model spotkał się z dobrym przyjęciem klientów i prasy motoryzacyjnej. Lamborghini udowodniło, że nowy gracz na rynku potrafi rzucić wyzwanie dominującym markom.

Nowa era

Lamborghini 350 GT zapoczątkował nową erę w konstrukcji samochodów sportowych. Firma szybko zdobyła reputację innowatora i producenta prestiżowych aut. Kolejne modele, jak Miura i Countach, zyskały status ikon motoryzacji. Styl i osiągi samochodów Lamborghini stały się inspiracją dla innych producentów.

Ferruccio Lamborghini udowodnił, że determinacja i techniczna doskonałość mogą stworzyć legendę. W odróżnieniu od wielu rywali, Lamborghini od początku stawiał na komfort, elegancję i potężne silniki. Firma przyciągała klientów poszukujących ekskluzywności i wyjątkowego designu. W kolejnych dekadach Lamborghini przetrwało zmiany właścicieli i kryzysy gospodarcze.

Dziś marka należy do grupy Volkswagen i pozostaje jednym z liderów segmentu supersamochodów. Współczesne modele jak Aventador czy Revuelto kontynuują dziedzictwo zapoczątkowane w 1963 roku. 30 października pozostaje datą symboliczną – dniem narodzin jednej z najsłynniejszych marek motoryzacyjnych świata.

225 lat temu

1 listopada 1800 roku w Warszawie zostało założone Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Tego dnia zebrała się grupa uczonych w Pałacu Kazimierzowskim. Uczestnicy chcieli stworzyć instytucję na wzór towarzystw naukowych Europy. Pierwszym prezesem został Stanisław Staszic. Towarzystwo miało wspierać badania i edukację. Członkowie spotykali się regularnie. Opracowali statut i zasady działalności. Każdy z członków miał obowiązek wygłaszać odczyty. Uczestnicy tworzyli też biblioteczkę. Organizacja szybko zdobyła uznanie w kraju.

Działalność i inicjatywy

Towarzystwo gromadziło rękopisy i starodruki. Zajmowało się także publikacją rozpraw naukowych. Członkowie prowadzili badania z różnych dziedzin. Interesowali się historią, językoznawstwem i przyrodą. Prowadzili obserwacje meteorologiczne. Opisywali zabytki i miejsca historyczne. Wspierali rozwój szkolnictwa. Wydawali własne „Roczniki”. Biblioteka Towarzystwa szybko rosła. W jej zbiorach znalazły się mapy, atlasy i dzieła obcych uczonych. Zgromadzone eksponaty stworzyły podwaliny muzealnych kolekcji.

Ciekawostki i znaczenie spotkań

Członkowie Towarzystwa nosili specjalne medale pamiątkowe. Do organizacji należeli m.in. Julian Ursyn Niemcewicz i Samuel Bogumił Linde. Uczestnicy dbali o staranną dokumentację prac. Spotkania odbywały się w ustalonych dniach tygodnia. Bibliotekę udostępniano członkom oraz gościom. W salach Towarzystwa znajdowały się gabloty z minerałami. Kolekcje przyciągały warszawskich uczniów. Członkowie prowadzili także badania nad językiem polskim. Linde przygotował tam słownik języka polskiego. Towarzystwo stało się miejscem wymiany myśli. Jego powstanie wpisywało się w szerszy nurt odrodzenia nauki w Polsce.

4 listopada 1844 roku we Lwowie rozpoczęła działalność Akademia Techniczna. Była to pierwsza tego typu szkoła wyższa w monarchii habsburskiej i na ziemiach polskich. Uczelnia miała początkowo status państwowej szkoły zawodowej. Nauka trwała trzy lata, a celem było kształcenie praktycznych inżynierów. Siedziba mieściła się w dawnym klasztorze Karmelitów. Pierwszym dyrektorem został austriacki profesor — Florian Schindler. Szkoła zaczęła działalność od dwóch oddziałów: technicznego i handlowego. Do pierwszych wykładowców należeli specjaliści z matematyki, mechaniki i budownictwa.

Organizacja i rozwój

Wykłady prowadzono w języku niemieckim, co wynikało z przepisów państwowych. Studenci rekrutowali się głównie z Galicji, ale pojawiali się też młodzi ludzie z Czech i Austrii. Zajęcia obejmowały geometrię wykreślną, mechanikę, chemię i budownictwo. W ramach ćwiczeń praktycznych uczniowie rysowali plany techniczne i wykonywali proste projekty. Akademia Techniczna we Lwowie była prekursorem dzisiejszej Politechniki Lwowskiej. Z czasem uczelnia uzyskała możliwość prowadzenia bardziej zaawansowanych badań. W 1877 roku przemianowano ją na Szkołę Politechniczną. W końcu XIX wieku uczelnia miała już kilka wydziałów, m.in. budownictwa, mechaniczny i architektury. Wielu profesorów i studentów wywodziło się z polskiego środowiska naukowego.

Ciekawostki i znaczenie historyczne

Akademia Techniczna we Lwowie szybko zdobyła renomę jako miejsce kształcenia inżynierów dla całej monarchii. Już w pierwszych latach uczelnia korzystała z nowoczesnych urządzeń pomiarowych i laboratoriów. Władze austriackie uznawały ją za wzór dla innych szkół technicznych. W drugiej połowie XIX wieku wielu absolwentów podejmowało pracę przy budowie kolei w Galicji. W murach uczelni studiował m.in. Julian Zachariewicz, późniejszy znany architekt Lwowa. Polscy studenci, mimo dominacji języka niemieckiego, często organizowali własne kółka samokształceniowe. W archiwach zachowały się rysunki i projekty sporządzone przez pierwsze roczniki uczniów. Sam budynek uczelni wielokrotnie rozbudowywano, aby pomieścić coraz liczniejsze roczniki. Akademia Techniczna zapoczątkowała tradycję politechnicznego kształcenia, która trwała we Lwowie przez ponad sto lat.

7 listopada 1867 roku w Warszawie przyszła na świat Maria Salomea Skłodowska. Jej ojciec, Władysław, był nauczycielem fizyki i matematyki, a matka Bronisława prowadziła pensję dla dziewcząt. Maria dorastała w atmosferze nauki i pracy pedagogicznej. W młodości uczęszczała do gimnazjum rządowego, które ukończyła ze złotym medalem. Ze względu na ograniczenia w dostępie kobiet do studiów w ówczesnym Królestwie Polskim, uczyła się w tzw. „Uniwersytecie Latającym”. Już w latach szkolnych zdradzała wyjątkowe zdolności w naukach ścisłych.

Droga naukowa i badania

W 1891 roku wyjechała do Paryża i rozpoczęła studia na Sorbonie. W krótkim czasie zdobyła dyplomy z fizyki i matematyki. Tam poznała swojego przyszłego męża, Piotra Curie, z którym później prowadziła badania nad promieniotwórczością. W 1898 roku małżonkowie odkryli polon, a kilka miesięcy później rad. Maria szczegółowo opisała ich własności chemiczne. W 1903 roku otrzymała Nagrodę Nobla z fizyki wspólnie z Piotrem Curie i Henrim Becquerelem. W 1911 roku otrzymała drugą Nagrodę Nobla – tym razem z chemii – za wydzielenie czystego radu. Jako pierwsza kobieta w historii została profesorem na Sorbonie. Podczas I wojny światowej kierowała pracami nad mobilnymi stacjami rentgenowskimi.

Ciekawostki i spuścizna

Maria Skłodowska-Curie była jedyną osobą nagrodzoną Noblem w dwóch różnych dziedzinach nauk ścisłych. Pochodziła z rodziny o patriotycznych tradycjach, a nazwę „polon” wybrała dla upamiętnienia ojczyzny. Jej laboratoria przechowywały odczynniki, które do dziś zachowują ślady promieniotwórczości. W testamencie przekazała swój dorobek naukowy córkom – Irenie i Ewie. Uczniowie Marii kontynuowali badania nad promieniotwórczością w XX wieku. Jej notatki i dzienniki wciąż są przechowywane w specjalnych pojemnikach ołowianych. Została pochowana w Panteonie w Paryżu jako pierwsza kobieta uhonorowana w ten sposób za zasługi naukowe. Jej imieniem nazwano instytuty badawcze, szkoły i stypendia naukowe. Postać Marii stała się inspiracją dla wielu uczonych, ale także dla inżynierów i lekarzy. Dzięki jej odkryciom medycyna zyskała nowoczesne narzędzia diagnostyczne i terapeutyczne.

9 listopada 1921 roku Królewska Szwedzka Akademia Nauk ogłosiła przyznanie Nagrody Nobla z fizyki Albertowi Einsteinowi. Decyzja zapadła z rocznym opóźnieniem, ponieważ jury długo dyskutowało nad wyborem. Nagrodę przyznano nie za teorię względności, lecz za wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego. W uzasadnieniu podkreślono jego zasługi dla fizyki teoretycznej i wkład w rozwój nauki. Uroczyste wręczenie nastąpiło dopiero w 1922 roku w Sztokholmie. Einstein nie był obecny na ceremonii, ponieważ przebywał wtedy w Japonii.

Tło naukowe i badania

Einstein opublikował wyjaśnienie efektu fotoelektrycznego w 1905 roku. Wykazał, że światło zachowuje się jak strumień kwantów energii, dziś zwanych fotonami. Teoria wyjaśniała, dlaczego elektrony opuszczają powierzchnię metalu po oświetleniu go światłem odpowiedniej częstotliwości. Eksperymenty potwierdzające te przewidywania przeprowadzili m.in. Robert Millikan i inni fizycy. Odkrycie miało kluczowe znaczenie dla rozwoju mechaniki kwantowej. Wybór efektu fotoelektrycznego jako podstawy nagrody był kompromisem. Teoria względności budziła wtedy jeszcze spory w środowisku naukowym. Akademia uznała więc bardziej „bezpieczne” i sprawdzone osiągnięcie.

Ciekawostki i następstwa

Einstein przeznaczył pieniężną część nagrody swojej byłej żonie Milevie Marić, zgodnie z wcześniejszym porozumieniem rozwodowym. Jego wykład noblowski wygłoszono dopiero w lipcu 1923 roku w Göteborgu. Dotyczył on nie teorii względności, lecz zasad ogólnej fizyki kwantowej. Efekt fotoelektryczny znalazł zastosowanie w konstrukcji fotokomórek, ogniw słonecznych i detektorów światła. Nagroda Nobla z 1921 roku ugruntowała pozycję Einsteina jako uczonego światowej sławy. W prasie europejskiej i amerykańskiej informacja o wyróżnieniu pojawiła się na pierwszych stronach gazet. Mimo że to nie względność stała się powodem nagrody, teoria ta zdobywała już coraz większe uznanie. Dla Szwedzkiej Akademii była to decyzja, która zapewniała równowagę między innowacyjnością a ostrożnością. Wydarzenie z 9 listopada 1921 roku ukazuje, jak skomplikowany bywa proces przyznawania nagród naukowych i jak często wybory komisji są wynikiem kompromisu.

9 listopada 1994 roku w Instytucie Badań Ciężkich Jonów (GSI) w Darmstadt naukowcy po raz pierwszy zsyntetyzowali pierwiastek o liczbie atomowej 110. Doświadczenie polegało na bombardowaniu jądra ołowiu-208 jonami niklu-62. W wyniku zderzeń powstały pojedyncze atomy nowego pierwiastka, który otrzymał nazwę darmsztadt (Ds). Pierwsze obserwacje były krótkotrwałe, gdyż atomy rozpadały się w ułamkach sekund. Odkrycie potwierdziły kolejne eksperymenty prowadzone w Niemczech, Japonii i Rosji. W 2003 roku Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) uznała odkrycie za pewne.

Właściwości i charakterystyka

Darmsztadt należy do grupy metali przejściowych w układzie okresowym. Zajmuje miejsce pod platyną, co sugeruje, że jego własności mogą przypominać ten pierwiastek. Ze względu na krótkotrwałą stabilność nie udało się jednak zbadać go w warunkach chemicznych. Najdłużej żyjący izotop, Ds-281, posiada okres półtrwania około 20 sekund. Wszystkie inne znane izotopy rozpadają się jeszcze szybciej. Produkcja pierwiastka jest bardzo kosztowna, a uzyskuje się tylko pojedyncze atomy. Naukowcy badają go głównie w celu poszerzenia wiedzy o strukturze jądra atomowego i granicach tzw. wyspy stabilności.

Ciekawostki i następstwa

Pierwiastek początkowo oznaczano symbolem Ununnilium (Uun), co w łacinie oznaczało „jeden-jeden-zero”. Nazwa „darmsztadt” została przyjęta w 2003 roku na cześć miasta, w którym dokonano odkrycia. Było to pierwsze miasto w Niemczech, które otrzymało taki zaszczyt. Odkrycie darmsztadtu było częścią międzynarodowego wyścigu o tworzenie coraz cięższych pierwiastków. Zespół badawczy w Darmstadt wcześniej zsyntetyzował także pierwiastki 107, 108 i 109. Każde udane doświadczenie wymagało precyzyjnych akceleratorów i detektorów cząstek. Naukowcy często powtarzali próby przez wiele tygodni, aby zarejestrować tylko kilka atomów. Darmsztadt nie znajduje żadnego praktycznego zastosowania poza badaniami podstawowymi. Jest jednak przykładem możliwości współczesnej inżynierii jądrowej. Odkrycie z 1994 roku pokazuje, jak daleko sięga ciekawość człowieka w poznawaniu granic materii.

25 listopada 2025 r. odbędzie się XXV edycja Targów Pracy „Inżynier na Rynku Pracy” – jednego z największych i najważniejszych wydarzeń rekrutacyjnych w regionie. W tym roku targi po raz pierwszy zagoszczą w nowej przestrzeni – na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej. Od ćwierć wieku wydarzenie to skutecznie łączy studentów i absolwentów z pracodawcami, stając się platformą wymiany doświadczeń, prezentacji ofert pracy oraz budowania długofalowych relacji. Organizatorem targów jest Biuro Karier Politechniki Lubelskiej, które konsekwentnie wspiera rozwój zawodowy młodych ludzi i odpowiada na potrzeby rynku pracy.

Zastanawiasz się jak znaleźć praktyki, pracę czy pracę dodatkową? Studiujesz lub studia masz już za sobą? Przyjdź na XXV Targi Pracy "Inżynier na Rynku Pracy" porozmawiaj z pracodawcami i znajdź wymarzoną ofertę pracy.

Miejsce wydarzenia: Wydział Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej, ul. Nadbystrzycka 40
Godzina: 09:00 – 14:00
Organizator: Biuro Karier Politechniki Lubelskiej

 Zobacz więcej na stronie Biura Karier Politechniki Lubelskiej

Dwudniowy cykl spotkań i warsztatów poświęconych rozwojowi zawodowemu.
AGH Career Days odbędzie się w dniach 19-20 listopada 2025,  w pawilonie C-6 przy ul. Czarnowiejskiej 36 w

Korzyści

• Bezpłatne warsztaty

Przygotowaliśmy szereg prelekcji i warsztatów tematycznych. Warsztaty odbywają się w godzinach trwania Twoich zajęć? Bez obaw, otrzymasz od nas usprawiedliwienie nieobecności.

• Konsultacje CV

Podczas AGH Career Days będziesz mógł skonsultować swoje dokumenty aplikacyjne z pracownikami Centrum Karier. Podczas wydarzenia uruchomimy punkt konsultacji, który będzie działał w godz. 10:00-15:00. Zachęcamy do wydrukowania swoich dokumentów lub odwiedzenia stanowisk ze swoim laptopem.

• Profesjonalne zdjęcie do CV / profilu na LinkedIn

Wykonaj bezpłatnie zdjęcie biznesowe.

Organizatorem wydarzenia jest Centrum Karier AGH

Więcej informacji na stronie: https://careerdays.agh.edu.pl/

Historia mikrofalówki zaczęła się przypadkiem. Amerykański inżynier Percy Spencer, pracownik firmy Raytheon, testował magnetron – urządzenie wytwarzające mikrofale dla radarów wojskowych. Podczas jednego z eksperymentów zauważył, że batonik czekoladowy w jego kieszeni stopił się. Zaintrygowany, powtórzył próbę z ziarnami kukurydzy i jajkiem. Kukurydza zaczęła pękać, a jajko – eksplodowało. Spencer zrozumiał, że mikrofale mogą szybko podgrzewać jedzenie.

Od eksperymentu do wynalazku

Firma Raytheon wsparła jego badania i 8 października 1945 roku zgłosiła patent na kuchenkę mikrofalową. Pierwszy model nazwano Radarange. Urządzenie miało wysokość około 1,8 metra, ważyło ponad 300 kilogramów i kosztowało równowartość 5 tysięcy dolarów. Stosowano je głównie w restauracjach i kuchniach wojskowych. Urządzenie wymagało chłodzenia wodnego, a jego użycie wymagało przeszkolenia.

W 1947 roku Raytheon rozpoczął komercyjną produkcję pierwszych mikrofalówek. Początkowo klienci podchodzili do nich z rezerwą – obawiali się promieniowania i wysokich kosztów energii. Dopiero w latach 60. pojawiły się mniejsze i tańsze modele dla gospodarstw domowych. W 1967 roku firma Amana, należąca do Raytheon, wprowadziła pierwszą mikrofalówkę na rynek masowy – model Amana Radarange.

Ciekawostki

Wczesne mikrofalówki potrzebowały kilku minut, aby zagotować szklankę wody, a ich drzwiczki miały stalową siatkę chroniącą przed wyciekiem mikrofal. Z czasem wprowadzono lepsze izolacje i elektroniczne sterowanie. W latach 80. kuchenka mikrofalowa stała się jednym z najpopularniejszych urządzeń w domach amerykańskich i europejskich.

Ciekawostką jest, że Percy Spencer nie miał formalnego wykształcenia inżynierskiego. Był samoukiem, który nauczył się elektroniki, pracując w warsztacie i czytając książki techniczne po godzinach. Wynalazek mikrofalówki przyniósł firmie Raytheon ogromne zyski, ale sam Spencer otrzymał jedynie symboliczny bonus.

Dziś mikrofalówki zużywają mniej energii niż tradycyjne kuchenki i są używane nie tylko do podgrzewania posiłków, ale także w laboratoriach, przemyśle chemicznym i farmaceutycznym. W 2005 roku szacowano, że na świecie działało ponad miliard takich urządzeń.

7 października 1885 roku w Kopenhadze urodził się Niels Henrik David Bohr. Jego ojciec Christian Bohr był profesorem fizjologii na Uniwersytecie Kopenhaskim. Matka, Ellen Adler Bohr, pochodziła z rodziny żydowskich bankierów i intelektualistów. Niels dorastał w środowisku, które ceniło naukę i dyskusję. Od najmłodszych lat interesował się fizyką i matematyką. Już w szkole średniej samodzielnie przeprowadzał eksperymenty z elektrycznością. Studiował na Uniwersytecie Kopenhaskim, gdzie uzyskał tytuł magistra w 1909 roku. W 1911 roku obronił doktorat dotyczący przewodnictwa elektronowego w metalach. Jego praca zwróciła uwagę J.J. Thomsona i Ernesta Rutherforda.

Praca naukowa i odkrycia

W 1912 roku Bohr wyjechał do Manchesteru, by współpracować z Rutherfordem. Tam zapoznał się z modelem atomu z jądrem, który Rutherford niedawno zaproponował. Bohr ulepszył go w 1913 roku, tworząc model atomu wodorowego, w którym elektrony krążą po ściśle określonych orbitach. To wyjaśniało widmo emisji wodoru. Jego model stał się fundamentem nowoczesnej fizyki atomowej. Bohr zaproponował też pojęcie kwantowania energii, co stanowiło krok w stronę mechaniki kwantowej. W latach 20. XX wieku rozwinął koncepcję komplementarności, według której zjawiska kwantowe można opisywać na różne, uzupełniające się sposoby. W 1922 roku otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za badania nad strukturą atomu i promieniowaniem. W Kopenhadze założył Instytut Fizyki Teoretycznej, który przyciągał wielu młodych naukowców, m.in. Wernera Heisenberga i Wolfganga Pauliego.

Ciekawostki

Podczas II wojny światowej Bohr pomagał naukowcom żydowskiego pochodzenia uciekać przed nazizmem. Po zajęciu Danii przez Niemców w 1943 roku uciekł do Szwecji, a stamtąd do Wielkiej Brytanii i USA. W Stanach Zjednoczonych uczestniczył w rozmowach dotyczących Projektu Manhattan, choć sam był zwolennikiem pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Po wojnie apelował o międzynarodową kontrolę nad bronią atomową. Bohr był znany z długich, spokojnych rozmów z uczniami i współpracownikami. Lubił spacerować i dyskutować o filozoficznych aspektach fizyki. Ciekawostką jest, że w jego domu w Kopenhadze istniała specjalna skrytka na piwo w murze, gdzie utrzymywano stałą temperaturę. Niels Bohr zmarł 18 listopada 1962 roku w wieku 77 lat. Jego wizerunek zdobił duński banknot o nominale 500 koron. W 1997 roku nazwano jego imieniem pierwiastek o liczbie atomowej 107 — bohrium (Bh).

6 października 1941 roku amerykański wynalazca Chester Carlson uzyskał patent na proces kserografii, czyli kopiowania dokumentów przy użyciu suchego proszku i ładunków elektrostatycznych. Carlson, z zawodu fizyk i prawnik patentowy, pracował wcześniej w bibliotece patentowej, gdzie musiał codziennie sporządzać liczne kopie dokumentów. Uciążliwe przepisywanie i stosowanie metod fotograficznych zainspirowały go do poszukiwania prostszego rozwiązania. Już w 1938 roku przeprowadził pierwszy udany eksperyment w wynajętym pokoju laboratoryjnym w Astorii w stanie Nowy Jork. W doświadczeniu użył siarki, płyty cynkowej i prostego napisu „10-22-38 Astoria”, który przeszedł do historii jako pierwsza kserokopia.

Jak to działa?

Kserografia opiera się na zjawisku fotoprzewodnictwa i elektrostatyki. Na powierzchni bębna powleczonego materiałem światłoczułym gromadzi się ładunek elektrostatyczny. Oświetlenie obrazu dokumentu powoduje, że ładunek zanika tam, gdzie dociera światło. W pozostałych miejscach przyciągany jest proszek – toner – który następnie przenosi się na papier i utrwala pod wpływem ciepła. Rozwiązanie Carlsona nie wymagało użycia płynów chemicznych ani specjalnych papierów. Patent z 1941 roku był początkiem procesu, który zrewolucjonizował biura na całym świecie. Początkowo Carlson nie znalazł sponsorów, ponieważ wielu uważało pomysł za zbyt skomplikowany i niepraktyczny. Wsparcie uzyskał dopiero w latach 40. od organizacji Battelle Memorial Institute oraz od niewielkiej firmy Haloid, która później zmieniła nazwę na Xerox Corporation.

Xerox

Pierwsze komercyjne kserokopiarki pojawiły się w 1959 roku i szybko zdobyły popularność. Urządzenie Xerox 914 stało się symbolem nowoczesnego biura i sprzedało się w tysiącach egzemplarzy. Wprowadzenie kserografii znacząco zmniejszyło koszty kopiowania i ułatwiło obieg dokumentów. Chester Carlson przeznaczył znaczną część swojego majątku na cele charytatywne i badawcze. Jego wynalazek wpłynął nie tylko na administrację i naukę, ale też na szkolnictwo i kulturę masową. Możliwość łatwego kopiowania przyczyniła się do szybszego rozpowszechniania wiedzy, dokumentów urzędowych, a nawet ulotek i publikacji nieformalnych. W wielu krajach pojawiły się regulacje prawne związane z ochroną praw autorskich, które zaczęto łamać właśnie dzięki łatwości kopiowania. Sama nazwa „xerox” stała się w języku potocznym synonimem kopiowania dokumentów. Carlson został zapamiętany jako skromny wynalazca, który swoją pomysłowością odmienił sposób pracy biurowej.

68 lat temu

4 października 1957 roku Związek Radziecki wyniósł na orbitę okołoziemską pierwszą sztuczną sondę kosmiczną.

Początek ery kosmicznej

Sonda Sputnik I miała kształt kuli o średnicy 58 centymetrów i ważyła 83,6 kilograma. Do kuli przymocowano cztery długie anteny. Sygnał radiowy satelity nadawano w dwóch częstotliwościach, co umożliwiało śledzenie go na całym świecie. Lot trwał 92 dni, a satelita okrążył Ziemię ponad 1400 razy. Anteny przekazywały charakterystyczne sygnały, które odbierały zarówno profesjonalne stacje, jak i amatorzy. Sygnał radiowy miał prostą konstrukcję, ale dostarczał cennych informacji o stanie jonosfery.

Technika i organizacja

Do wyniesienia satelity użyto rakiety R-7, opracowanej pierwotnie jako międzykontynentalny pocisk balistyczny. Konstrukcja rakiety umożliwiała udźwig nieco ponad 500 kilogramów na niską orbitę. Sputnik I nie posiadał przyrządów badawczych poza radiem i czujnikami temperatury. Naukowcy dzięki danym ustalili, jak materiały znoszą warunki próżni i promieniowania. Zastosowana kula wykonana była z polerowanego stopu aluminium. Wnętrze sondy wypełniał azot pod ciśnieniem. System hermetyczny pozwalał badać szczelność i rejestrować zmiany w czasie lotu. Po utracie energii baterii sygnał radiowy ucichł. Sam obiekt pozostał na orbicie do 4 stycznia 1958 roku, kiedy spłonął w atmosferze.

Ciekawostki i następstwa

Sputnik I wywołał duże poruszenie w opinii publicznej. W wielu krajach amatorzy nasłuchiwali sygnału na prostych odbiornikach radiowych. Czasopisma zamieszczały tabele z godzinami przelotów, a ludzie obserwowali satelitę gołym okiem lub przez lornetki. Konstruktor główny, Siergiej Korolow, kierował całym projektem w tajemnicy, ponieważ jego nazwisko długo nie pojawiało się w oficjalnych publikacjach. Sputnik I zapoczątkował intensywny rozwój techniki satelitarnej. Wkrótce potem ZSRR wysłał na orbitę Sputnik II z psem Łajką. Pierwszy satelita ważył niewiele, ale dowiódł możliwości rakiet międzykontynentalnych. W wielu państwach uczelnie i szkoły zaczęły rozwijać programy techniczne związane z elektroniką i radiem. Wydarzenie to uruchomiło nową rywalizację technologiczną, która objęła wiele dziedzin. Satelita o prostej budowie stał się symbolem nowej epoki badań kosmosu.