Światowy Dzień Inżyniera, oficjalnie obchodzony od 2020 roku, został ustanowiony z inicjatywy Światowej Federacji Organizacji Inżynierskich (WFEO). To młode święto zyskało na znaczeniu jako okazja do uznania wkładu inżynierów w globalny rozwój i promocji innowacyjnych rozwiązań technologicznych.

Decyzja o utworzeniu tego dnia została przyjęta podczas 40. sesji Konferencji Generalnej UNESCO w 2019 roku. Wybór daty – 4 marca – jest symbolicznym gestem nawiązującym do założenia WFEO w 1968 roku. Święto jest szeroko obchodzone w różnych częściach świata, przyciągając uwagę zarówno specjalistów, jak i społeczeństwa.

Główne cele tego dnia to podkreślenie znaczenia inżynierii w rozwiązywaniu globalnych wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne, dostęp do czystej wody, energii czy rozwój infrastruktury. WFEO promuje również różnorodność w tej dziedzinie, zachęcając kobiety i młodzież do podejmowania studiów inżynierskich.

Obchody obejmują liczne wydarzenia, w tym warsztaty, webinary i targi technologiczne, które umożliwiają wymianę wiedzy oraz prezentację nowoczesnych rozwiązań. Święto to stało się również platformą do dyskusji o etyce w inżynierii oraz zrównoważonym rozwoju.

Mimo stosunkowo krótkiej historii, Światowy Dzień Inżyniera zyskał międzynarodowy zasięg i znaczenie. Inspirowanie młodych talentów, budowanie sieci współpracy i promowanie innowacji to kluczowe przesłania, które mają kształtować przyszłość tej dziedziny. Dzięki tej inicjatywie inżynierowie są coraz bardziej widoczni jako liderzy zmian społecznych i technologicznych.

Wszystkim Inżynierom życzymy sukcesów w pracy!

132 lata temu

1 marca 1893 roku Nikola Tesla przeprowadził publiczną demonstrację technologii radiowej. Podczas swojego wykładu pokazał, jak sygnały mogą być przesyłane bezprzewodowo za pomocą fal elektromagnetycznych. Był to jeden z pierwszych praktycznych pokazów działania radia, choć oficjalny rozwój tej technologii dopiero się rozpoczynał.

Tło wynalazku

Pod koniec XIX wieku naukowcy badali fale elektromagnetyczne, których istnienie teoretycznie przewidział James Clerk Maxwell w latach 60. XIX wieku. W 1888 roku Heinrich Hertz eksperymentalnie udowodnił ich istnienie, otwierając drogę do ich praktycznego zastosowania.

Nikola Tesla od lat pracował nad bezprzewodowym przesyłem energii i informacji. W swoich badaniach nad prądem wysokiej częstotliwości i transformatorami rezonansowymi odkrył, że możliwe jest przesyłanie sygnałów na odległość bez użycia kabli.

Demonstracja radia w St. Louis

Podczas swojego wykładu w Franklin Institute w Filadelfii i Narodowym Stowarzyszeniu Światła Elektrycznego w St. Louis, Tesla zaprezentował bezprzewodową transmisję sygnału elektrycznego.
W eksperymencie wykorzystał:

• cewkę Tesli, generującą wysokie napięcie,
• oscylator, który wytwarzał fale elektromagnetyczne,
• zdalnie sterowaną lampę, która zaświeciła się na odległość, potwierdzając przesył energii.

Tesla wyjaśnił, że jego urządzenie mogłoby być używane do transmisji sygnałów radiowych, co czyniło go prekursorem technologii radiowej.

Wpływ i rozwój technologii radiowej

Mimo udanej demonstracji, Tesla nie opatentował swojego systemu radiowego od razu. W 1897 roku Guglielmo Marconi uzyskał patent na system telegrafii bezprzewodowej, co doprowadziło do długotrwałego sporu patentowego między nim a Teslą.

W 1900 roku Tesla złożył patent na swoje „Urządzenie do transmisji energii elektrycznej”, a w 1904 roku Urząd Patentowy USA początkowo uznał pierwszeństwo Marconiego. Dopiero w 1943 roku, kilka miesięcy po śmierci Tesli, Sąd Najwyższy USA przyznał mu pierwszeństwo w wynalezieniu radia.

Znaczenie wynalazku

Demonstracja Tesli z 1 marca 1893 roku była jednym z pierwszych dowodów na to, że fale radiowe mogą być używane do przesyłania informacji. Było to przełomowe odkrycie, które stało się fundamentem dla:

• Radia i telekomunikacji,
• Telewizji i radarów,
• Łączności satelitarnej i systemów bezprzewodowych.

Tesla wyprzedził swoją epokę, ale jego wkład w rozwój radia został doceniony dopiero po wielu latach.

133 lata temu

28 lutego 1892 roku Rudolf Diesel, niemiecki inżynier i wynalazca, uzyskał patent na silnik spalinowy o zapłonie samoczynnym, znany dziś jako silnik wysokoprężny. Był to przełom w technologii napędowej, który znacząco wpłynął na przemysł, transport i energetykę.

Tło wynalazku

Pod koniec XIX wieku przemysł opierał się głównie na silnikach parowych, które były mało efektywne i wymagały dużych ilości paliwa oraz wody. Istniejące silniki gazowe, takie jak konstrukcje Nikolausa Otto, również miały niską sprawność.

Rudolf Diesel, absolwent Politechniki w Monachium, poszukiwał sposobu na stworzenie wydajniejszego silnika, który mógłby działać przy wyższym stopniu sprężania i wykorzystywać tańsze paliwo.

Patent i zasada działania silnika Diesla

Diesel złożył wniosek patentowy na swój silnik w Niemczech 28 lutego 1892 roku. Oficjalny patent nr 67207 otrzymał 23 lutego 1893 roku.

Podstawowa zasada działania jego silnika polegała na samoczynnym zapłonie paliwa poprzez jego sprężenie. Kluczowe różnice w stosunku do silników benzynowych to:

• Brak świecy zapłonowej – zapłon następuje wskutek wysokiego ciśnienia i temperatury powietrza w cylindrze.
• Wyższa sprawność – silnik Diesla mógł osiągać sprawność ponad 30%, co było znaczącą poprawą względem silników parowych (około 10%) i benzynowych (około 20%).
• Możliwość wykorzystania różnych paliw – początkowo Diesel planował stosowanie oleju roślinnego, co czyniło jego wynalazek bardziej uniwersalnym.

Rozwój i zastosowanie silnika Diesla

Po opatentowaniu Diesel kontynuował badania, a w 1897 roku zaprezentował pierwszy w pełni funkcjonalny silnik wysokoprężny.

Z czasem jego wynalazek znalazł zastosowanie w wielu sektorach:

• Transport morski – statki i okręty zaczęły korzystać z silników Diesla w miejsce silników parowych.
• Transport lądowy – w XX wieku silniki Diesla zaczęto stosować w ciężarówkach, lokomotywach i autobusach.
• Przemysł energetyczny – generatory i elektrownie z silnikami Diesla umożliwiły produkcję energii w odległych miejscach.

Silnik Diesla stał się jednym z najważniejszych wynalazków w historii motoryzacji i przemysłu. Choć Rudolf Diesel zmarł w tajemniczych okolicznościach w 1913 roku, jego wynalazek na zawsze zmienił świat transportu i energetyki.

TŁUSTY CZWARTEK przymrużonym okiem inżyniera

Po latach badań chemosensorycznych, konstatujemy że:

• materia ta wykazuje wysoką niestabilność – ulega anihilacji w każdym środowisku społecznym;
• po wprowadzeniu do przewodu pokarmowego wywołuje lawinowy wzrost poziomu endorfin;
• niezależnie od sposobu dzielenia na pół, obie części są równie dobre.

Zespół BDI

188 lat temu

25 lutego 1837 roku Thomas Davenport, amerykański wynalazca i kowal z Vermont, otrzymał patent nr 132 na pierwszy elektryczny silnik komutatorowy.

Droga do wynalazku

W latach 30. XIX wieku Davenport zainteresował się elektromagnetyzmem, zwłaszcza po zapoznaniu się z eksperymentami Josepha Henry’ego nad elektromagnesami. W 1834 roku rozpoczął prace nad własnym silnikiem elektrycznym.

Jego konstrukcja opierała się na komutatorze, który umożliwiał zmianę kierunku przepływu prądu w uzwojeniu silnika. Było to kluczowe rozwiązanie pozwalające na ciągły ruch obrotowy – coś, czego wcześniejsze eksperymenty z elektromagnesami nie były w stanie osiągnąć.

W 1835 roku Davenport zbudował pierwszy działający prototyp silnika elektrycznego prądu stałego, który był w stanie obracać małe koło. Kontynuując badania, dopracował swoją konstrukcję i zgłosił ją do opatentowania.

Patent i pierwsze zastosowania

25 lutego 1837 roku Davenport uzyskał amerykański patent nr 132 na swój silnik. Był to pierwszy patent przyznany w USA na urządzenie elektryczne. Wynalazca próbował zastosować swój silnik w różnych dziedzinach, w tym:

• Napędzie pojazdów – zbudował model elektrycznej kolejki poruszającej się po okrągłym torze, co można uznać za pierwowzór elektrycznej kolei.
• Prasie drukarskiej – próbował wykorzystać silnik do napędu maszyn drukarskich.

Wyzwania i ograniczenia

Mimo pionierskiego charakteru, silnik Davenporta nie odniósł sukcesu komercyjnego. Wynalazca napotkał kilka trudności:

• Brak wydajnych źródeł energii – w tamtym czasie dostępne były jedynie słabe i kosztowne baterie galwaniczne.
• Dominacja silników parowych – przemysł nadal polegał na silnikach parowych, które były bardziej rozwiniętą technologią.
• Problemy finansowe – Davenport nie zdołał przekonać inwestorów do swojego wynalazku i ostatecznie zbankrutował.

Znaczenie wynalazku

Choć silnik Davenporta nie znalazł szerokiego zastosowania za jego życia, stał się fundamentem dla późniejszych wynalazków. Jego prace przyczyniły się do rozwoju silników elektrycznych, które w XIX i XX wieku zrewolucjonizowały przemysł, transport i elektronikę. Dziś silniki prądu stałego są wykorzystywane w niezliczonych urządzeniach – od samochodów elektrycznych po sprzęt AGD i robotykę.

87 lat temu

24 lutego 1938 roku firma DuPont wprowadziła na rynek pierwszą szczoteczkę do zębów z nylonowym włosiem. Był to przełomowy moment w historii higieny jamy ustnej, ponieważ po raz pierwszy zastosowano w tym celu syntetyczne włókna zamiast tradycyjnego włosia zwierzęcego. Przedtem większość szczoteczek do zębów była produkowana z włosia dzika importowanego z Syberii, Polski i Chin, gdzie zimny klimat dawał dzikom twardsze, grubsze włosie. Inne, droższe szczoteczki do zębów wykorzystywały włosie borsuka lub końskie.

Droga do wynalezienia nylonowej szczoteczki

Kluczowym wynalazkiem, który umożliwił tę innowację, było odkrycie nylonu w 1935 roku przez Wallace’a Carothersa, chemika pracującego w laboratoriach firmy DuPont. Nylon był pierwszym całkowicie syntetycznym polimerem, cechującym się dużą wytrzymałością, elastycznością i odpornością na wodę.

Pierwsza szczoteczka do zębów z nylonowym włosiem nosiła nazwę „Dr. West’s Miracle-Tuft” i została wyprodukowana przez firmę Weco Products Company przy współpracy z DuPont. Włosie wykonane z nylonu zastąpiło tradycyjne włosie zwierzęce, które miało tendencję do gromadzenia bakterii i było mniej trwałe.

Dlaczego nylonowa szczoteczka była rewolucyjna?

• Lepsza higiena – Nylonowe włókna były mniej porowate niż włosie zwierzęce, dzięki czemu łatwiej było utrzymać je w czystości.
• Większa trwałość – Włosie nylonowe było bardziej odporne na zużycie i nie wypadało tak łatwo jak naturalne.
• Szybsza produkcja i niższe koszty – Syntetyczne materiały umożliwiły masową produkcję w przystępnej cenie.

Wpływ na higienę jamy ustnej

Wprowadzenie nylonowych szczoteczek do zębów przyczyniło się do upowszechnienia nawyku regularnego szczotkowania zębów. W 1939 roku w Europie pojawiły się pierwsze lokalne wersje nylonowych szczoteczek, a w latach 50. XX wieku na rynku zadebiutowały szczoteczki elektryczne.

Dziś nylon pozostaje podstawowym materiałem stosowanym w produkcji szczoteczek do zębów, choć rozwój technologii doprowadził do udoskonaleń, takich jak włosie o różnej twardości czy szczoteczki soniczne.